CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG LPG
LPG là khí dầu hóa lỏng có thành phần chính propane hoặc butane hoặc là hỗn hợp của 2 khí trên với tỷ lệ tùy chọn.
Trên thực tế, tại kho lưu trữ, người ta chứa riêng propane và butane ở các bồn chứa khác nhau. Tùy nhu cầu của người mua mà LPG là propane, butane hoặchỗn hợp của 2 chất này. Ngoài ra, người ta cũng pha thêm chất tạo mùi ethyl mercaptan với gas dân dụng để dễ dàng phát hiện khi bị rò rỉ, đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Những nơi dùng gas mà không pha chất tạo mùi thì thường được lắp các thiết bị phát hiện rò rỉ gas.
Do vậy, LPG mà chúng ta sử dụng trong dân dụng hay công nghiệp đều đã được giám sát chất lượng khi sản xuất ra ở dạng từng loại khí riêng biệt. Các vấn đề về chất lượng của LPG là rất hiếm.
Tuy nhiên, ở dạng thành phẩm, LPG vẫn được kiểm tra để đảm bảo thành phần, thành phần năng lượng, hiệu suất, chỉ số octan, mức độ khô và an toàn.
Việc kiểm tra cũng phục vụ hạn chế độc tính và phát thải khi sử dụng.
Có 13 chỉ tiêu LPG được kiểm tra :
1. Áp suất hơi LPG
2. Chỉ số Wobbe : chỉ số năng lượng tại đầu đốt thiết bị, tính bằng MJ/m3. Thường từ 84 – 88 MJ/m3
3. Chỉ số octan motor (MON) : tối thiểu 90,5
4. Mùi LPG : LPG không mùi, không màu nên khó phát hiện khi rò rỉ. LFL (lower flammable limit : giới hạn dưới khả năng cháy) . Thông số LPG có thể phát hiện là 20% LFL trong không khí. Để đạt được mùi thích hợp, Ethyl Mercaptan được thêm vào LPG với nồng độ 25 ppm.
5. Ăn mòn – thử nghiệm đồng thanh : ống dẫn và phụ kiện LPG thường làm bằng đồng hoặc hợp kim đồng / đồng thau. Thực tế đồng thau (hợp kim đồng – kẽm) phù hợp hơn cho phụ kiện LPG do nó không đánh lửa.
6. Thử nghiệm giới hạn Dienes : dienes, bao gồm butadiene, là khí hydrocarbon có chứa liên kết đôi 2 carbon. Thành phần dienes quá mức có thể làm tăng các vấn đề trong bộ điều áp hoặc bộ hóa hơi. Dienes cũng có khả năng làm giảm tỷ số octan của autogas.
7. Mức độ khô : mức độ khô chỉ thử nghiệm cho propane mà không dùng cho butane. Mức độ khô quan trọng trong việc hóa băng trong việc giảm áp suất của bộ điều áp.
8. Thử nghiệm nước tự do : chỉ áp dụng cho butane. Giống như mức độ khô, nước tự do ảnh hưởng đến hóa băng trong bộ điều áp. Nước gây ra gỉ sắt bên trong bề mặt bồn chứa hoặc đường ống bằng thép. Gỉ có thể làm phai mùi chỉ thị và bịt lỗ nhỏ. Khi thời tiết lạnh, nước tự do có thể đóng băng trong các bộ điều áp. Nó có thể làm sai chức năng hoặc làm hư hại cho van, bơm, đường ống, bô điều áp,... Nước không được có trong LPG ở 0°C.
9. Thử nghiệm Flo : các hợp chất flo, đặc biệt axit flohydric (HF) và các sản phẩm dễ cháy của nó có thể phá hủy nghiêm trọng trong bất kỳ môi trường nào. Flo bị giới hạn tối đa 10mg/kg.
10. Thử nghiệm H2S : hydro sulphide vừa độc hại vừa ăn mòn. LPG bắt buộc không có hydro sulphide. Giấy acetate chì được dùng để phát hiện hydro sulphide.
11. Dư lượng trên bay hơi ở 105°C : dư lượng có thể gây ra các vấn đề trong bộ điều áp và bộ hóa hơi. Dư lượng cho thấy sự hiện diện của các hydro carbon bền. Vì vậy, thử nghiệm là cách để điều chỉnh các thành phần của LPG.
12. Thử nghiệm Sulfur : phát xạ khí đốt cháy sulphur làm ô nhiễm khí quyển, do vậy đặc tính kỹ thuật giới hạn số lượng sulphur trong LPG. Giới hạn tối đa cho phép là 100 mg/kg.
13. Thử nghiệm dư lượng bay hơi : nếu không bị loại bỏ, dư lượng bay hơi có thể thu nhận được trong bộ điều áp hoặc trong đường ống. Việc tích tụ này có thể tác động đến hiệu suất của thiết bị. Điều này yêu cầu hạn chế loại hydrocarbon có số nguyên tử carbon 4 hoặc nhiều hơn, với propane là 4,0 mole % butane. Giới hạn 0.3 mole % cho các loại hydrocarbon có 4 hoặc hơn nguyên tử carbon bao gồm pentane, hexane, octane, nonane, decane, undecane và dodecane. Với butane, giới hạn 5 hoặc hơn nguyên tử carbon là 2.0 mole % bao gồm pentane, hexane, heptane, octane, nonane, decane, undecane, dodecane.
Mỗi thuộc tính có phương pháp thử nghiệm cụ thể và các đánh giá đạt – không đạt.